Środkowy w siatkówce – jak grać na tej pozycji?
Środkowy w siatkówce jest jedną z pozycji, która w XXI wieku nieco się zmieniła. Miało to związek przede wszystkim z wprowadzeniem na siatkarskie parkiety pozycji libero. Środkowi bloku wyróżniają się dziś wzrostem, a charakterystyka ich gry wyraźnie różni się od zadań przypisanych przyjmującym czy atakującym.
Siatkówka: zasady gry na pozycji środkowego
W podstawowym siatkarskim składzie pojawia się zwykle dwóch środkowych bloku. W kadrze meczowej jest zazwyczaj jeszcze jeden zawodnik wyspecjalizowany w grze na tej pozycji, który zaczyna spotkanie w tak zwanym kwadracie dla rezerwowych. Dwaj podstawowi środkowi w żadnym z ustawień nie znajdują się w jednej linii. Kiedy jeden z nich gra pod siatką, drugi cofa się do drugiej linii. Tyle że pozostaje tam tylko w pierwszym ustawieniu, kiedy sam zagrywa – po utracie serwisu zastępuje go libero. Po dwóch kolejnych rotacjach środkowy wraca pod siatkę.
Blok w siatkówce – najważniejszy obowiązek środkowego
Wśród obowiązków środkowego na pierwszy plan wysuwają się dwa zadania – blokowanie oraz atak. Zawodnicy z tej pozycji zajmują centralne miejsce pod siatką. To właśnie głównie na ich barkach spoczywa powstrzymywanie ataków środkowych rywali. Powinni jednak również pomagać skrzydłowym w stawianiu podwójnego bloku na bokach siatki. W takich przypadkach środkowi zazwyczaj odpowiadają za blokowanie ataków po skosie boiska.
Jak atakują środkowi? Przede wszystkim z tak zwanej krótkiej, określanej również atakiem z pierwszego tempa. To zagranie, w którym środkowy zbija piłkę w niewielkiej odległości od rozgrywającego. Ataki z krótkiej są zwykle wyprowadzane ze środka siatki, najlepsze drużyny mają jednak opanowanych wiele wariantów. Niektóre piłki są zbijane nieco bliżej skrzydła – to tak zwana przesunięta krótka – czasami rozgrywający wystawia też za plecy lub w dalszej odległości od siatki.
Oprócz blokowania i atakowania, obowiązkiem środkowego jest również serwis. W miarę możliwości powinien on również pomagać w obronie – zwłaszcza, gdy jest ustawiony w drugiej linii. W sytuacjach, w których piłka po serwisie rywala leci tuż za siatkę, środkowy powinien również uczestniczyć w przyjęciu. Czasami środkowi mogą także wystawiać sytuacyjne piłki.
Środkowy w siatkówce i jego najważniejsze cechy
Charakterystyka gry środkowego sprawia, że zawodnicy występujący na tej pozycji odznaczają się szczególnymi cechami. Najczęściej ich wyróżnikiem jest wzrost. Choć większość siatkarzy mierzy około 200 centymetrów, wśród środkowych takie parametry nie są niczym niezwykłym. To właśnie oni są bowiem przeważnie najwyższymi zawodnikami na boisku. Zdarza się, że ich wzrost przekracza dwa metry nawet o kilkanaście centymetrów. Środkowi często mają też szczególnie długie ręce, co przydaje się w bloku – wyskok odgrywa tu mniejszą rolę, bo siatkarze nie mają miejsca na nabieg. Wysoki wzrost sprawia, że czasami środkowi mają nieco gorzej skoordynowane ruchy niż siatkarze z innych pozycji. Mobilność i wygimnastykowanie ma dla nich jednak mniejsze znaczenie, gdyż w drugiej linii najczęściej zastępują ich libero.
Czołowi środkowi bloku w Polsce i na świecie
Środkowy bloku to jedna z najlepiej obsadzonych pozycji w reprezentacji Polski. Jednym z najbardziej doświadczonych zawodników w kadrze biało-czerwonych jest środkowy Piotr Nowakowski, który ma na koncie złote medale mistrzostw świata i Europy oraz Ligi Światowej. O miejsce w składzie reprezentacji rywalizują z nim aktualnie przede wszystkim Mateusz Bieniek, Karol Kłos i Jakub Kochanowski. Vital Heynen powołuje też do kadry Bartłomieja Lemańskiego – z 217 centymetrami wzrostu to obecnie najwyższy siatkarz Polski.
Wybitni środkowi bloku od lat są szkoleni również w Rosji. Obecnie numerem jeden jest tam mierzący 218 centymetrów Dmitrij Muserski. Wzrost nie jest jednak jego jedynym atutem, bywało bowiem, że Rosjanin radził sobie również na pozycji atakującego. Cenionym siatkarzem jest także jego rodak Artiom Wolwicz. W Serbii wyróżniają się Srećko Lisinacz i Marko Podraszczanin, do drużyny gwiazd mistrzostw świata w 2018 roku oprócz Nowakowskiego wybrano Brazylijczyka Lucasa Saatkampa. Za jednego z najlepszych środkowych na świecie jest również uważany Kubańczyk Roberlandy Simon.
